Marija K.
Na samo desetak kilometara od Knez Mihailove ulice kojom se šetkaju beogradske lepotice, u Velikom blatu u naselju Krnjača svoje mesto su našle lepojke druge vrste – dve strogo zaštićene divlje orhideje.
Dve cvetne lepotice su jedan od razloga što je ovaj deo Pančevačkog rita odlukom odbornika Skupštine grada proglašen za zaštićeno stanište treće kategorije.
Orhideje su bile „pokretač”, ali se onda ispostavilo da je ovaj prostor pravi mali raj za druge značajne biljne i životinjske vrste. Na ovom jezeru opstaje 191 vrsta biljaka, 120 vrsta ptica, devet vrsta vodozemaca, četiri gmizavaca i jedna strogo zaštićena vrsta ribe, a proglašeno je zaštićenim staništem zahvaljujući orhidejama kalužđarki i kaćunku.
Od trideset vrsta orhideja, koje su od vremena Josifa Pančića (1865. godina) do danas registrovane u prestonici, ove dve – barski veliki kaćunak i barska kalužđarka, mogu se naći u Beogradu samo na području oko Velikog blata, između Borče i Ovče.
Jezero je ušuškano u pojasu trske i vlažnih livada nedaleko od Zrenjaninskog puta. Najveće je od četiri u Pančevačkom ritu. Ukupna površina jezera sa zaštitnim pojasom iznosi oko 300 hektara.
Ove orhideje su kao veoma retka i zaštićena vrsta biljaka i pod Konvencijom o međunarodnoj trgovini ugroženim vrstama divlje faune i flore. Kod nas nisu one ugrožene zbog korišćenja već zbog zatrpavanja staništa otpadom. – objašnjava Verica Stojanović, botaničar u Zavodu za zaštitu prirode Srbije.
Pre nekoliko godina, u uski pojas vegetacije oko jezera gde rastu orhideje, nepoznate osobe su počele da istovaraju šut i otpad. Gradska vlast zaključila je da taj prostor kompletno može da se zaštiti samo ako se da nekom na upravljanje.
Brigu o tome da biljke i životinje budu zaštićene povereno je na upravljanje Šaranskom ribnjaku „Mika Alas” i ovo je prvi ribnjak u Srbiji, koji je pod zaštitom.
Ribnjak je upravljanje ovim prostorom preuzeo u saradnji sa Zavodom za zaštitu prirode Srbije i Gradskim sekretarijatom za zaštitu životne sredine.
