Bojan K.
Borci iz Nikšića nagrađeni su sa po osam jutara zemlje u Besnom Foku zbog učešća u Mojkovačkoj bici ali sporna restitucija kao i nepostojanje dokumenata u kojima piše broj parcela poništava dobijanje imovine. Ipak, rok za podnošenje zahteva za restituciju važi do 31. marta 2014. godine.
U naselju Besni Fok na levoj obali Dunava oko 47 dobrovoljaca učesnika čuvene Mojkovačke bitke dobilo je osam jutara zemlje. Rentu za imovinu primali su nekoliko godina pre Drugog svetskog rata da bi nakon oslobođenja ostali bez nje.
Naslednici i potomci dobrovoljaca smatraju da je učinjena velika nepravda jer su zbog formalnosti ili zbog toga što u arhivi nema broja parcela ostali bez zemlje.
Arhiv Jugoslavije potvrdio je da je zemlja dodeljivana borcima iz nikšićkog kraja i da poseduje dokument o imenima dobrovoljaca ali ne i o broju parcela.
„Moj otac je dobijao arendu do 1941. godine a onda je izbio rat i 1946. godine u novoj Jugoslaviji donesen je Zakon o agrarnoj reformi koji predviđa da svi koji do nekog određenog datuma nisu zaposeli svoju zemlju gube pravo na nju i u Pančevačkom ritu već je bio formiran istoimeni poljoprivredni kombinat kasnije poznatiji kao PKB”, priča Luka Maksimović.
Kolonizacioni fond Ministarstva poljoprivrede vlade Kraljevine Jugoslavije nije do izvršio parcelizaciju pre aprila 1941. godine i rata pa se sve svodi na to da niko ne osporava da su dobrovoljci dobili zemlju ali nema broja parcela te je dokumentacija zbog te formalnosti nepotpuna.
Potomci i naslednici formirali su u Nikšiću Udruženje potomaka dobrovoljaca 1912-1918. sa ciljem da isprave nepravdu prema porodicama i Crnogorcima koji su život ostavili u ratu.
Svesni su da je nemoguće sad vratiti baš tu zemlju jer taj kraj sad drugačije izgleda i izgrađen je ali nije logično i da restitucija na neki način jedino crnogorskim dobrovoljcima ne izađe u susret. Takođe, pored boraca iz Crne Gore i srpski borci su dobili zemlju u Besnom Foku.
Jedino što im preostaje jeste dolazak u beogradske institucije koje nisu uspele da sačuvaju dokumentaciju kako bi tražili obeštećenje.
Foto: Nikola Đokić
