81 godina od otvaranja Pančevačkog mosta (1935 – 2016)

Ono o čemu mi građani leve obale Dunava u Beogradu često pričamo i spominjemo kad se pomene saobraćaj u Beogradu jeste upravo naš dragi, stari i oronuli Pančevački most. Upravo je on naša današnja tema.

Naš Pančevački mosta, do prošle godine jedini most na Dunavu u Beogradu, danas slavi 80 godina od otvaranja.

Na današnji dan, 27. oktobra 1935. godone, pre 81 godine svečano je pušten u saobraćaj. Čak tri puta je menjao svoj naziv a nekoliko puta bio i rušen.

Zašto je most izdržao mnogobrojene promene vlasti, klime, ljudi, prilika, vremena i skoro ceo 20. vek, upravo leži u podatku da su most gradile dve nemačke firme. I mi smo im zahvalni na tome.

Izgradnja mosta počela je u maju mesecu 1927. godine. Most su gradila nemačka preduzeća „Siemens – Baunion GmbH” iz Berlina, koja je gradila stubove, i firma „Deutsch-Luxemburgische Bergwerks und Hutten AG” iz Dortmunda.

Prvobitni naziv, „Most kralja Petra Karađorđevića“, dobio je po svom neimaru a te davne 1935. godine svečano ga je otvorio knez-namesnik Pavle Karađorđević.

Međutim, naš most na Dunavu nije preživeo Drugi svetski rat jer je na samom početku rata most srušila jugoslovenska vojska u noći između 10. i 11. aprila 1941. s namerom da uspori napredovanje nacista.

Opet su Nemci popravili Pančevački most za sopstvene potrebe ali on je oštećen tokom bombardovanja 16. aprila i 3. septembra 1944. godine.

Nakon povlačenja iz Beograda u oktobru 1944. Nemci su uništili most. Od sedam stubova preživeo je samo jedan a most je obnovljen 1946. godine u okviru ratne reparacije i opet su ga gradile nemačke firme. Na izgradnji i raščišćavanju ruševina učestvovali su i Rusi pa danas čaršijom kruže priče da zato most dugo traje.

Ponovo obnovljen most je pušten u saobraćaj 7. novembra 1946. godine kada je prvi voz prešao preko njega. Drumski deo je pušten u saobraćaj za najznačajniji praznik ondašnje Jugoslavije 29. novembra. Traku je preseo i zvanično otvorio Josip Broz Tito i mostu dao naziv Most Crvene armije što je nekako i bilo logično.

Poslednja velika sanacija na Pančevačkom mostu izvodila  se davne 1965. godine, dok su 2008. izvođeni radovi na sanaciji stubova i glavnih nosača.

Tokom NATO borbadovanja svake noći veliki broj građana leve obale Beograda se okupljao na mostu kako bi isti branili.

Nakon bombardovanja među narodom je počela da kruži priča „kud ga nisu srušili, sad bi imali novi most“.

Pančevački most danas ima dve petlje sa obe strane. Prva petlja je izgrađena na levoj obali odmah posle bombardovanja 1999. godine neposredno pred izbore i tako su odvojena isključenja na Zrenjaninski i Pančevački put.

Druga petlja je izgrađena 2012. godine na beogradskoj strani i njom je ukinuto ukrštanje saobraćaja na nekadašnjem levom skretanju iz Bulevara despota Stefana ka uključenju na most.

Pančevački most je do izgadnje Pupinovog mosta bio jedini most preko Dunava na teritoriji grada Beograda. On povezuje Šumadiju sa Banatom a dnevno preko njega pređe više od 100.000 vozila i pola miliona ljudi.

Današnji Pančevački most ima po dve trake u oba pravca za drumski saobraćaj a predviđen je i za dvosmerni železnički saobraćaj mada se za sada on obavlja samo u jednom smeru jer je drugi železnički kolosek odmah nakon izgradnje demontiran.

Krajem 2014. godine vršeno je testiranje kojim je zaključeno da je Pančevački most u dobrom stanju pa će posle 80 godina na njemu biti izgrađen drugi kolosek.

Cela dužina mosta s betonskim vijaduktom i inundacionim mostom iznosi 1.526 metara a glavna konstrukcija je duga 1.134 metara.

Trenutno stanje mosta je zabrinjavajuće i predstoji mu jedna velika sanacija. Međutim, najava za pomenutu rekonstrukciju nema.

Zato danas slavimo 81. rođendan našeg Pančevaca i želimo mu da poživi još 100 godina.