Kao glavni grad tadašnje Kneževine Srbije, Beograd je pre više od vek i po, daleke 1860. godine, po prvi put podeljen na kvartove – njih šest, koji su u organizacionom pogledu umnogome promenili upravu varoši, pripremajući teren za osnivanje opština koje danas poznajemo.
Područje koje se sada smatra užim centrom grada te 1860. godine izdeljeno je na Varoški, Dorćolski, Palilulski, Terazijski, Savamalski i Vračarski kvart.
Tako su Beograđani dočekujući drugu vladavinu Mihaila Obrenovića, čiji spomenik je i danas jedan od glavnih simbola grada i mesto okupljanja njegovih stanovnika, i zvanično bili kategorisani kao Vračarci, Dorćolci, Palilulci…
Kvartovi su predstavljali odeljenja Uprave sa kancelarijama i službenicima, a njihovi upravitelji imali su da podnose dnenve raporte upravitelju varoši, koji je bio neposredno podređen popečitelju unutrašnjih dela, a ovaj je izveštaj o stanju u varoši morao da sastavlja svakih petnaest dana.
Kako sada tako i tada, kafanski život bio je jedna od glavnih tema koje su okupirale pažnju gradskog življa, te su hroničari onog doba čak zabeležili podatak koliko je koji kvart imao ovakvih gostiona.
Stecište šenluka bez dileme bile su Terazije, čiji kvart je imao 64 kafane, dok su se ispod njega na listi nizali Savamalski sa 43, Dorćolski sa 28, Paliluski i Varoški kvart na kojima je bilo po 23 kafane, te na posletku Vračarski koji ih brojao 22.
Podaci govore da je u Beogradu tada živelo tek oko 50.000 duša (koliko, poređenja radi, danas imaju Mladenovac ili Savski venac), što će reći da je na oko 250 ljudi „padala“ jedna kafana.
Urbanizacijom okolnog pojasa grad se širio, a 150 i kusur godina kasnije čini ga 17 savremeno organizovanih opština, od kojih su samo dve sačuvale tadašnje temelje – Palilula i Vračar, dok su ostali kvartovi pripojeni većim opštinskim upravama.
Izvor: Blic